Motor Konuşma Bozuklukları
(Apraksi – Dizartri)
Dizartri, merkezi sinir sistemi ve/veya çevresel sinir sistemi ya da her iki sistem hasarına bağlı olarak konuşma düzeneğini kontrol eden kas kontrolünde anormallik, koordinasyon bozukluğu ile konuşmanın tüm özelliklerinin etkilendiği, dolayısı ile anlaşılabilirlik özelliğinin sınırlandığı bir motor konuşma bozukluğudur. Dizartri olan bir kişide konuşmada yavaşlık, güçsüzlük ve koordinasyon problemleri görülebilmektedir. Konuşmanın belli başlı özellikleri arasında kalın, sert ses tonu ile gergin zorlanmış düşük perdeden boğuk konuşma ve genizsi konuşma (hipernazalite) gözlenebilir.
Dizartri terapisinin asıl amacı, hastanın konuşma üretimini gerçekleştirmek için gerekli hareketlerin istemli kontrolünü arttırmak ve kişinin günlük yaşamda kendini daha iyi ifade edebilmesini sağlamaktır.
Apraksi; herhangi bir güçsüzlük, normal olmayan ton veya postür, bilişsel işlevlerde bozulmalar anlamına gelmektedir. Kişi söylenenleri anlamakta, iletişim kurmakta ve beceri gerektiren hareketlerini planlamakta zorlanabilmektedir. Nörolojik sendromların en az anlaşılabilenlerinden biri olan apraksi, kişilere günlük hayatında ciddi yaşamsal sıkıntılar yaratmaktadır. Kişilerin motor yapılarında herhangi bir zayıflık olmadığı halde, planlama aşamasındaki yetersizlikten dolayı iletişim kurmakta zorlanmaktadır. Sıklıkla sesletim problemleri görülebilmektedir. Kişi yetersizliğinin farkındadır ve sözcük uzunluğu arttıkça sorunlar artmaktadır. Kullanılacak sözcükler ve ünsüz harfler arttıkça, kişinin bunları ifade etmesi oldukça güçleşmektedir.
Apraksi terapisinin asıl amacı, kişinin söylenenleri anlama kabiliyetini arttırmak, iletişim becerilerini geliştirmek, sesletim problemlerini en aza indirmek ve kişinin günlük yaşamda kendini daha rahat ifade edebilmesini sağlamaktır.